Tarihi

Me ka ke nema?


Shafin Farko

Tarihihi


Gabatarwa

Tarihihi, a taƙaice kuma kai tsaye, shi ne tarihin da ya jirkice. Masana harshen Hausa da suka haɗa da, Farfesa Ibrahim Yaro Yahaya, Farfesa Sa’idu Muhammad Gusau, Dakta Mu’azu Sani Zariya, da kuma Dakta Tanimu Musa ‘Yar’aduwa, sun bayyana wannan kalma da cewa:

Kalma ce da aka tsago ta daga kalmar “tarihi”, ta hanyar yi mata ƙarin ɗafe da gaɓar ‘”hi”, sai ta zama “Tarihihi”. Sannan kuma suka bata ma’ana ta, “Gurɓataccen tarihin da aka cakuɗa shi tsakanin gaskiya da ƙarya, aka cusa masa labarai marasa kan gado, na soki burutsu, har ya fita daga ainihin tarihin lamarinsa na gaskiya, ya wofinta daga siffarsa ta asali”.

Dalilin jikirtar irin wannan tarihi ya koma tarihihi shi ne hanyar isar da shi, wacce aka fi sani da kunne ya girmi kaka. Wato, tarihi ne da ake isar da shi da ka, wanda kuma ya jirkice tun kafin a fara rubuta shi. daga cikin misalan irin waɗannan tarihihi akwai tarihin Bayajidda na ƙasar Hausa, tarihin sarauniya Amina, da sauran makamantansu, waɗanda abu ne mai matuƙar wahala a tantance gaskiyar lamarin, koma ana iya cewa tantancewar ba za ta yiwu ba.

Amma fa duk da haka an yarda da cewa wannan tarihihi, yana taimakawa manazarta wajen samun bakin zaren tarihi a inda ya ƙulle.

Manazarta:


Yahaya I.Y., Zariya M.S., Gusau S.M. da ‘Yar’aduwa T.M (1992). Darrusan Hausa Don Manyan Makarantun Sakandire, Littafi na Uku. University Press PLC, Ibadan-Nigeria.


Sauran Shafukanmu:

Rumbun Ilimi   Maidarasu    Balangada    Tashar Yutub