Zazzau Sarakunan Fulani

Me ka ke nema?


Shafin Farko

Sarautar Fulani a Zazzau


Sarakunan Fulani su ne waɗanda suka sarauci wannan masarauta ta Zazzau tun daga lokacin nasarar Jahadin Shehu Ɗanfodiye har zuwa ya ɗin nan. A Zazzau sun fara mulki daga shekarar 1804 har zuwa yau ɗin nan (2016) su suke yi. Kenan yanzu sun kai tsawon shekaru Ɗari byu da goma sha biyu suna mulkin Zazzau.

Sarkin su na farko shi ne Malam Musa Bammali. Wanda kuma ya ke kai yanzu shi ne Mai Martaba Sarkin Zazzau Malam Shehu Idris.

Wannan gida na sarautar Fulani a Masarautar Zazzau ya sake kasuwa zuwa gidajen sarautar guda huɗu kamar haka:

  1. Mallawa: Asalinsu shi ne Malam Musa Bamalli, wanda ya karɓo tuta a hannun Shehu Ɗanfodiye.
  2. Barebari: Su ne gda na biyu a sarautar Zazzau, su kuma asalinsu shi ne Malam Yamusa Babarbare, tare suka karɓo tuta a hannun Shehu Ɗanfodiye, wanda shi ya zama sarkin yaƙin masarautar Zazzau a zamanin Malam Musa Bamalli.
  3. Katsinawa: Su kuma tushensu shi ne Malam Abdulkarimu Bakatsine, shima da shi aka karɓo tuta daga hannun Shehu Ɗanfodiye aka je Zariya da ita.
  4. Sulluɓawa: Su ne jikokin Malam Abdussalami Basulluɓe. Shima da shi aka karɓo tuta a hannun Shehu Ɗanfodiye.

Tun daga tushen wannan sarauta ta Fulani a Masarautar Zazzau zuwa lokacin da muke sabunta wannan rubutun (2018), an samu sarakuna kamar haka:

Manazarta:


Ɗalhatu U. (2002). Malam Ja'afaru ɗan Isiyaku, The Great Emir of Zazzau. Ahmadu Bello Uniɓersity Press. Zaria – Nigeria

Northern Nigeria Ministry of Information (1965). The Fascinating Provinces of Northern Nigeria. Gaskiya Corporation, Zaria-Nigeria.

Smith M.G. (1970). Government in Zazzau 1800-1950. London: Oxford University Press for the International African Institute. 371p. (Amaury Talbot Book Prize). Reprinted in 1964 and 1970.


Sauran Shafukanmu:

Rumbun Ilimi   Maidarasu    Balangada    Tashar Yutub